Tác giả : Isobel Koshiw, Samantha Schmidt và Francesca Ebel Biên dịch : Dương Lệ Chi

Nguồn: Báo Tiếng Dân

Ngày đăng: 2023-05-30

KYIV, Ukraine – Một vụ tấn công bằng máy bay không người lái đã tấn công Moscow sáng thứ Ba [ngày 30-5-2023], làm hư hại hai tòa nhà dân cư. Đây là cuộc tấn công đầu tiên vào một khu vực dân sự của thủ đô Nga kể từ khi Tổng thống Vladimir Putin phát động cuộc xâm lược tàn bạo ở Ukraine hơn một năm trước. Gần như chắc chắn đây là khúc dạo đầu cho một sự leo thang lớn về chiến sự.

Vụ tấn công bằng máy bay không người lái được Thị trưởng Sergei Sobyanin xác nhận, xảy ra chỉ vài giờ sau một đợt không kích khác của Nga đánh vào Kyiv, thủ đô Ukraine, khiến ít nhất một người thiệt mạng và hơn chục người bị thương.

Kyiv đã bị tấn công không ngừng bằng các vụ đánh bom gần như hàng đêm trong những tuần gần đây, dường như Moscow có ý định làm suy yếu hoặc phá hủy hệ thống phòng không của Ukraine trước một cuộc phản công mà Tổng thống Volodymyr Zelensky đã nói sẽ đánh bật những kẻ xâm lược Nga ra khỏi lãnh thổ Ukraine.

Trong khi Ukraine phủ nhận có liên quan đến vụ tấn công bằng máy bay không người lái vào Moscow, các cuộc tấn công đấu tay đôi vào các thành phố của thủ đô dường như đánh dấu một thời điểm bắt đầu, khi cư dân thủ đô Nga lần đầu tiên phải hứng chịu hậu quả trực tiếp về hành động thù địch tàn bạo của quốc gia họ.

Các báo cáo cho biết, có khoảng 200 quả đạn pháo đã bắn trúng các thị trấn của Nga ở khu vực Belgorod, gần biên giới Ukraine hôm thứ Ba, cung cấp thêm bằng chứng cho thấy, dường như Kiev có ý định đưa chiến tranh vào lãnh thổ Nga, trước khi bắt đầu các hoạt động tấn công chắc chắn sẽ gây thêm chết chóc và tàn phá hơn nữa ở Ukraine.

Mykhailo Podolyak, cố vấn của Zelensky, cho biết, người dân Moscow đáng nhận bất cứ điều gì xảy ra với họ.

Podolyak nói hồi sáng thứ Ba, trong chương trình Bữa Sáng, một chương trình YouTube bằng tiếng Nga của Ukraine: “Tôi sắp nói một số điều nghịch lý và sau đó bạn có thể phân tích chúng: Đầu tiên, không còn nghi ngờ gì nữa, dần dần Moscow bắt đầu chìm vào sương mù chiến tranh… với một cảm giác rất mong muốn. Dĩ nhiên chúng tôi muốn những kẻ muốn bắt đầu cuộc chiến lớn này ở châu Âu cảm nhận được cuộc sống trong tình trạng nguy hiểm là như thế nào”.

“Và dĩ nhiên, tất cả những kẻ khủng khiếp đang ngồi trong quốc hội và đe dọa mọi người. Họ sẽ từ từ nhận lại tất cả những điều đó”, Podolyak nói thêm.

Hiện chưa rõ loại máy bay không người lái nào được sử dụng trong cuộc tấn công. Một số nhà phân tích quân sự nhận diện, máy bay không người lái là loại UJ-22, trong khi những người khác cho rằng máy bay không người lái “Cessna” – phương tiện bay không người lái trông giống như máy bay có cánh cố định loại nhỏ – đã được triển khai.

Michael Kofman, một nhà phân tích quân sự tại CNA, một viện chính sách quân sự có trụ sở ở Virginia, nói rằng, “một sự kết hợp” của “máy bay không người lái tấn công một chiều” có thể đã được triển khai.

Putin nói rằng, Ukraine đang cố gắng “đe dọa” Nga và các công dân Nga, và rằng cuộc tấn công nhằm kích động “một sự đáp trả giống hệt như vậy” từ Moscow.

“Dĩ nhiên, đây là một dấu hiệu rõ ràng của hoạt động khủng bố”, Putin nói trong chuyến thăm một trung tâm văn hóa.

Putin nói thêm rằng, hệ thống phòng không của thủ đô đã hoạt động “trơn tru”. “Mặc dù vẫn còn nhiều việc phải làm”, ông nói, đồng thời hứa hẹn sẽ gia tăng khả năng phòng thủ trên không xung quanh Moscow.

Thống đốc Belgorod, Vyacheslav Gladkov, cho biết hôm thứ Ba rằng, 200 quả đạn đã bắn trúng khu vực của ông ở phía tây nước Nga trong 24 giờ qua, vụ mới nhất trong một loạt các cuộc tấn công gần đây, bao gồm một cuộc tấn công xuyên biên giới hồi tuần trước, bởi các dân quân gồm các chiến binh Nga phản đối Putin.

Gladkov cho biết, quận Shebekino, nằm cách Ukraine khoảng 4 dặm, đã bị tấn công ít nhất 155 lần và ít nhất 2 người đã thiệt mạng. “Bốn doanh nghiệp sản xuất bị thiệt hại ở các mức độ khác nhau. Một trong số đó, có bốn công nhân bị tổn thương đường hô hấp”, ông ta nói.

Nhà chức trách Nga cho biết, các máy bay không người lái đã bị bắn hạ tại 5 ngôi làng ở các quận Istrinsky, Krasnogorsky và Odintsovsky phía tây Moscow và tại 3 khu vực phía tây nam trung tâm thủ đô. Vị trí các drone bị bắn hạ hôm 30-5-2023. Nguồn: Russian State Duma Deputy Alexander Khinshtein/ WP

Hồi đầu tháng 5, hai máy bay không người lái đã bị bắn chặn ở Điện Kremlin trong một cuộc tấn công bất thành mà Moscow cho rằng Ukraine đứng đằng sau vụ này, và [Moscow] tuyên bố, đó là một nỗ lực ám sát Putin. Nhưng ông ta không có mặt ở trong tòa nhà vào lúc đó.

Kyiv phải đối mặt với mối đe dọa dai dẳng về các cuộc tấn công bằng tên lửa kể từ ngày 10 tháng 10 [năm ngoái], khi Nga phóng một loạt 84 tên lửa hành trình. Và hôm thứ Ba [ngày 30-5-2023], lần thứ ba trong vòng 24 giờ, những tiếng nổ vang khắp thủ đô Ukraine trước bình minh, một lần nữa khiến người dân Kyiv mất ngủ, phải tìm nơi trú ẩn.

Các cuộc tấn công không ngừng nghỉ — 17 cuộc trong tháng qua, sử dụng tên lửa rất mạnh và máy bay không người lái tự hủy — đã khiến người dân Kyiv mất ngủ gần như hàng đêm, khiến các gia đình bị kiệt sức về điều đã trở nên đáng sợ, khi bây giờ sự căng thẳng đang trở thành quen thuộc đến khủng khiếp.

Vài giờ sau cuộc tấn công hôm thứ Ba ở Kyiv, Sobyanin cho biết, máy bay không người lái đã tấn công hai tòa nhà dân cư ở Moscow, gây thiệt hại nhỏ. Viết trên Telegram, thị trưởng cho biết, cư dân đã được sơ tán và hai người đã được chăm sóc y tế nhưng không có thương tích nghiêm trọng. Các cảnh quay từ hiện trường cho thấy, ngọn lửa đã làm hư hại bên ngoài một căn hộ trên tầng cao nhất và các cửa sổ bị vỡ.

Bộ Quốc phòng Nga cho biết, quân đội nước này đã bắn hạ 8 máy bay không người lái. Theo Baza, một kênh Telegram liên kết với các dịch vụ an ninh của Nga, hơn 10 máy bay không người lái đã bị bắn hạ ở khu vực Moscow, hầu hết chúng ở các quận Istrinsky, Krasnogorsky và Odintsovsky, phía tây thủ đô [Moscow].

Bộ Quốc phòng [Nga] nói trong một tuyên bố: “Chế độ Kiev đã tổ chức một cuộc tấn công khủng bố bằng máy bay không người lái vào các địa điểm ở Moscow sáng nay. Tám máy bay không người lái đã được sử dụng trong cuộc tấn công. Tất cả máy bay không người lái của địch đều bị bắn hạ”.

Tuyên bố nói thêm rằng, một số máy bay không người lái đã mất kiểm soát sau khi tín hiệu của chúng bị nhiễu, trong khi những chiếc khác bị bắn hạ bởi hệ thống phòng thủ tên lửa đất đối không Pantsir, hiện đang có mặt trên khắp các khu vực ở Moscow, gồm cả ở trung tâm thành phố.

Tổng cộng hơn 25 máy bay không người lái được cho là đã tham gia vào cuộc tấn công vào buổi sáng [thứ Ba]. Một số bay ở độ cao rất thấp và mắc bẫy trên cây và dây điện. Các video lan truyền trên mạng xã hội cho thấy, những chiếc máy bay không người lái bay thấp, phát nổ trên các cánh đồng và bị lực lượng phòng không chặn lại, cùng một số bay qua quận Rublyovka của Moscow, một khu vực đặc quyền được chính phủ Nga và giới doanh nhân hàng đầu ở Nga ưu ái.

Suốt 15 tháng, kể từ khi Putin ra lệnh xâm lược, người dân Moscow chủ yếu chứng kiến cuộc chiến — mà Điện Kremlin gọi bằng cụm từ hoa mỹ là “chiến dịch quân sự đặc biệt” — trên truyền hình hoặc internet. Trong khi cư dân ở các khu vực biên giới phía tây nước Nga đã trải qua các cuộc tấn công bằng máy bay không người lái xuyên biên giới và các cuộc tấn công khác, thủ đô [Moscow] phần lớn đã không bị gì.

Bất chấp sự phủ nhận của Kiev, cuộc tấn công vào Moscow cho thấy, Ukraine và những người ủng hộ họ đang có ý định đưa cuộc chiến trực tiếp đến trước cửa nhà của các công dân Nga, đồng thời báo hiệu sự sẵn sàng triển khai các chiến thuật kết hợp nhiều hơn.

Hoa Kỳ đã tỏ dấu hiệu không hài lòng về các cuộc tấn công xuyên biên giới và kêu gọi Ukraine không sử dụng vũ khí do Mỹ cung cấp để tấn công Nga trên lãnh thổ của Nga, vì lo ngại sự leo thang sẽ đưa các nước NATO vào một cuộc đối đầu trực tiếp. Tuy nhiên, Kyiv nói rằng, họ có quyền bảo vệ lãnh thổ của mình khi thấy cần thiết.

Andrei Kartapolov, người đứng đầu Ủy ban Quốc phòng tại Duma Quốc gia, tức Hạ viện Nga, nói với nhật báo kinh doanh RBC của Nga rằng, cuộc tấn công được thiết kế để “gây ra một làn sóng hoảng loạn” và đó là “một hành động khủng bố, nhắm vào thường dân”.

Kartapolov cho biết thêm, vụ tấn công đã xảy ra “bởi vì chúng tôi có một quốc gia rất rộng lớn và luôn có kẽ hở để máy bay không người lái có thể bay qua”.

Nhưng có rất ít sự đồng cảm được lên tiếng trong Duma hoặc trên truyền hình do nhà nước Nga kiểm soát đối với các cuộc tấn công bằng tên lửa khủng bố nhắm vào Kyiv.

Một blogger ủng hộ chiến tranh nổi tiếng của Nga, là người sử dụng bút danh Rybar, viết: “Nếu mục đích của cuộc đột kích nhằm gây căng thẳng cho người dân, thì chính việc máy bay không người lái của Ukraine xuất hiện trên bầu trời Moscow đã góp phần vào việc này”.

Xét về quy mô của các cuộc tấn công — và thương vong — hầu như không có sự so sánh nào. Hôm thứ Ba, Nga đã tấn công Ukraine suốt 5 giờ, bằng 31 máy bay không người lái do Iran sản xuất, hầu hết tất cả chúng đều hướng về Kiev, lực lượng phòng không Ukraine viết trên Telegram.

Lực lượng vũ trang Ukraine đã phá hủy thành công 29 máy bay không người lái khi chúng tiếp cận bầu trời thủ đô [Kyiv].

Ivan Vyhivskyi, quyền cảnh sát trưởng của lực lượng cảnh sát quốc gia Ukraine, cho biết, mảnh vỡ rơi từ một trong những máy bay không người lái bị đánh chặn, đã giết chết một phụ nữ 33 tuổi và làm bị thương ít nhất 13 người trong thành phố và khu vực lân cận.

Theo Andryi Nebytov, người đứng đầu cảnh sát khu vực của Kyiv, hàng chục cư dân đã báo cáo thiệt hại về nhà cửa, văn phòng, cửa hàng, nhà để xe và xe hơi.

Yuryi Ihnat, phát ngôn viên lực lượng phòng không Ukraine, nói với báo Washington Post: “Họ đang cố tấn công Kyiv; họ đang cố chứng tỏ điều gì đó. Nhưng như bạn có thể thấy, hệ thống phòng không đang hoạt động”.

Hôm thứ Hai [ngày 29-5-2023], một cuộc tấn công bằng tên lửa hiếm hoi vào ban ngày đã khiến hàng ngàn cư dân Kyiv lao vào các ga tàu điện ngầm [để trốn] và làm bị thương ít nhất một người. Các tên lửa, tất cả đều bị lực lượng phòng không của Ukraine bắn hạ, đã xuyên thủng sự yên tĩnh tương đối ở thủ đô nhộn nhịp, nơi các sân chơi và sân nhà hàng chật cứng các gia đình và bạn bè đang tận hưởng thời tiết ấm áp gần đây.

Cuối ngày hôm đó, Kostiantyn Vashchenko, Bộ trưởng Quốc phòng Ukraine, đã chỉ ra, vụ Nga bắn phá Kyiv có liên quan tới cuộc phản công đã được mong đợi từ lâu của Ukraine.

“Nga hiểu rõ rằng chúng tôi đã sẵn sàng cho một cuộc tấn công”, Vashchenko nói, ông cho biết thêm rằng, đó là một nỗ lực nhằm đánh vào trung tâm ra quyết định của đất nước trước cuộc phản công. Ông nói trên diễn đàn bảo mật GlobSec ở Bratislava, rằng các hoạt động tấn công có thể bắt đầu “rất sớm”. “Sớm hơn bạn nghĩ… vài ngày”.

Các quan chức quân sự Ukraine cho biết, Nga đang cố gắng sử dụng máy bay không người lái để xác định vị trí các hệ thống phòng không của Ukraine, sau đó cố gắng tấn công chúng bằng vũ khí chính xác và mạnh mẽ hơn, bao gồm cả tên lửa đạn đạo.

“Qua máy bay không người lái, họ đang cố gắng kích động phản ứng tối đa, như bạn thấy từ số lượng máy bay không người lái mà họ đã gửi ra, để phát hiện tất cả các vị trí và hướng phòng không, tự vẽ bản đồ toàn bộ hoạt động, để sau đó họ có thể tấn công cụ thể bằng tên lửa hoặc tên lửa đạn đạo chính xác hơn”, Natalia Humeniuk, phát ngôn viên Bộ chỉ huy miền Nam Ukraine, nói với đài truyền hình Channel 5 của Ukraine, sáng thứ Ba.

Tại quận Holosivskyi của Kyiv, một khu dân cư rợp bóng cây, các mảnh vỡ rơi xuống đã phá hủy 3 tầng trên cùng của một tòa nhà chung cư 21 tầng, làm vỡ tường gạch và thổi bay các cửa sổ.

Vụ nổ trên đầu đã làm rung chuyển toàn bộ tòa nhà, khiến cư dân vội vã tìm chỗ ẩn nấp trong phòng tắm, tủ quần áo và trong bãi đậu xe. Một phụ nữ đang sống tại một trong những tầng trên cùng đã thiệt mạng trong vụ tấn công, một người hàng xóm cho biết, trong khi có ít nhất 4 người khác bị thương. Cảnh sát tại hiện trường từ chối xác nhận các chi tiết, nói rằng do đang diễn ra một cuộc điều tra.

Thị trưởng Kyiv Vitali Klitschko cho biết, người phụ nữ đã bị các mảnh vỡ giết chết sau khi cô ra ngoài ban công để xem cuộc tấn công. Klitschko cảnh báo người dân không được làm điều này và chú ý đến các cảnh báo không kích.

Khoảng 11 giờ sáng thứ Ba, cư dân xếp hàng bên ngoài tòa nhà chung cư bị hư hại, chờ trở về nhà của họ. Trẻ em chơi trong một sân chơi rải rác các mảnh vụn.

Bà Oksana Snyhirova, 48 tuổi, sống ở tầng 9, cho biết, bà và gia đình trốn trong tủ quần áo dính trong tường, bên trong căn hộ, khi nghe tiếng nổ.

Bà nói: “Chúng tôi thực hành quy tắc hai bức tường. Khi có tên lửa, chúng tôi thường xuống bãi đậu xe. Nhưng bạn cần hiểu rằng… chúng tôi hơi mệt”.

Sau 17 cuộc không kích gần đây, hầu hết đều diễn ra vào lúc nửa đêm, cư dân ở đây và khắp Kyiv đã có thói quen ổn định mỗi khi nghe tiếng nổ: Kiểm tra Telegram để biết tin tức, và tùy thuộc vào loại vũ khí được sử dụng, quyết định xem nên tìm nơi ẩn nấp, hay đơn giản là ngủ trở lại.

Ông Oleh Balenko, một ông ngoại 63 tuổi, đã chạy đến hiện trường từ một ngôi làng gần đó để giúp con gái ông, chồng cô và cháu ngoại gái 8 tuổi, sống ở tầng 14.

“Chúng đang trốn trong phòng tắm”, ông nói, rõ ràng là rất run. “Vì lý do nào đó mà chúng có thứ che chắn an toàn trong phòng tắm, nhưng nếu đó là một cuộc tấn công bằng tên lửa, chúng sẽ đi xuống bãi đậu xe ở tầng hầm. Nhưng nếu đó là một chiếc máy bay không người lái, chúng sẽ nghĩ rằng nó sẽ bị bắn hạ, … và chúng sẽ đi vệ sinh [rồi đi ngủ trở lại]. Tôi nghĩ điều đó sẽ thay đổi từ bây giờ”.

Valeria Korzhyva, 26 tuổi, sống cùng chồng ở tầng 19, ban đầu trốn trong phòng tắm, nhưng sau đó trốn dưới cầu thang.

Korzhyva nói: “Thường chúng tôi đi xuống tầng dưới cùng của tòa nhà, nhưng lần này chúng tôi nghĩ rằng điều đó không cần thiết. Khuya rồi. Chúng tôi rất mệt mỏi và rồi mọi chuyện xảy ra”.

_______

----------